Uzdatnianie wody - zmiękczanie
Wiele układów technologicznych w przemyśle bezwzględnie musi stosować zmiękczoną wodę. Zabezpiecza ona różnego rodzaju urządzenia, których koszty naprawy są bardzo drogie i powodują wyłączenie procesów technologicznych. Nasza praktyka we wdrażaniu takich układów pozwala na dobór idealnej stacji zmiękczania pod względem doboru pojemności jonowymiennej stacji jak i przepływów.
Stacje zmiękczania dobieramy do twardości wody zgodnie z inżynierią technologii uzdatniania wody i w każdym przypadku wszystkie nasze stacje zmiękczania mają zapas jono-wymienny ok 40% jest to bardzo istotne i praktyczne ponieważ nikt nie wie kiedy zostanie skonsumowany ostatni litr zmiękczonej wody.(niejednokrotnie z roku na rok może nam się zmienić twardość wody posiadając zapas na złożu wystarczy przesterować urządzenie i w dalszym ciągu mamy miękką wodę).
To jest jedna z wielu istotnych spraw, następną jest krzywa konsumowania przez stację zmiękczania soli do regeneracji przy wykorzystywaniu pojemności 60% zużywamy dwa razy mniej soli. Np. na 28,3 L złoża(kationitu) musimy zużyć 2,3 kg soli przy skorzystaniu z pojemności 60% jeżeli chcielibyśmy skorzystać ze 100% kationitu musimy zużyć soli 5,9 kg. Reasumując, dobrze dobrana stacja zmiękczania to Twoje pieniądze które będziesz płacił za regenerat (sól).
Wiadomości ogólne
Wymiana jonowa - zmiękczanie
Podczas wymiany jonowej obecne w wodzie jony i cząsteczki mające określony ładunek wiązane są przez jonit który równocześnie uwalnia do roztworu jony ze swoich centrów aktywnych. W zależności od wymaganego stopnia zmniejszenia twardości wody (zmiękczenia) stosowane są różnego rodzaju jonity (żywice jonowymienne). Klasyczne zmiękczanie wody oparte jest na wymianie jonowej realizowanej na kationicie silnie kwaśnym pracującym w cyklu sodowym.
Zapewnia to prawie całkowitą wymianę jonów wapnia Ca++ i magnezu Mg++ . Zapobiega to tworzeniu się osadu w postaci trudno usuwalnego kamienia jaki tworzą sole tych pierwiastków. Jony wapnia i magnezu są wypłukiwane z gleby oraz ze skał przez infiltrującą w głąb wodę, a osiągnąwszy warstwę wodonośną są w niej kumulowane.
Woda twarda
Mianem wody twardej określa się taką która zawiera dużo jonów wapnia i magnezu. Pierwiastki wapń, magnez i sód są jonami dodatnimi zwanymi kationami. Wymiana zachodzi w trakcie przepływania wody przez żywicę jonowymienną znajdującą się w zbiorniku. Żywica, polistyren-DVB, w nowoczesnych urządzeniach zmiękczających, składa się z milionów drobnych plastikowych kuleczek (perełek).
Każda z nich posiada wiele ujemnie naładowanych miejsc (centr aktywnych) przyciągających dodatnie kationy. W trakcie regeneracji centra te zajmowane są przez kationy sodu. Gdy jony wapnia i magnezu zetkną się z jonitem wypierają znajdujące się tam kationy sodu. W trakcie procesu wymiany małe ilości silniej naładowanych kationów (np. żelazo, mangan) są również usuwane jak wapń i magnez powodując blokowanie się jonitu.
Dlatego woda przed zmiękczeniem powinna być wstępnie uzdatniona tak aby ilość żelaza nie była wyższa od 0,1 mg/l , manganu 0,1 mg/l i utlenialność była poniżej 3 mgO2/l.
Wolny chlor znajdujący się w wodzie powoduje degradację żywicy (kationitów) dlatego zaleca się aby stężenie nie przekraczało w wodzie 0,25 mgCl2/l.
Wymiana jonowa jest możliwa z dwóch powodów:
1. Kationy różnią się między sobą ładunkiem elektrycznym,
2. Kationy o silniejszym ładunku np. wapń, magnez są z większą siłą przyciągane przez centra aktywne jonitu niż np. słabo naładowane kationy sodu.
Dzięki temu jony wapnia i magnezu wymieniane są na nie powodujące twardości jony sodu. W końcu wszystkie centra aktywne zajęte są przez wapń i magnez i dalsza wymiana nie może mieć miejsca. Potocznie mówi się, że jonit się wyczerpał i musi zostać zregenerowany.
Jonit regenerowany jest wodnym roztworem chlorku sodu (pastylkowej soli kuchennej). Solanka zasysana jest ze zbiornika solanki i mieszana ze strumieniem wody a następnie przepływa w dół przez jonit, którego centra aktywne zajęte są przez wapń i magnez. Mimo, że pierwiastki te posiadają jednostkowo większy ładunek niż sód to ze względu na nasycenie roztworu są on wstanie wyprzeć z centr aktywnych zatrzymane w trakcie pracy jony powodujące twardość. W odpływie pojawia się wapń i magnez, a wszystkie centra aktywne zajęte są przez sód, żywica jest zregenerowana - gotowa do zmiękczania.